• Geçici Görevlendirme Nedir? Geçici görevlendirme ile sözleşmeli bir ülkeye gönderilmek ne anlama gelmektedir?

Ülkemizde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/1-(a) bendine göre bir işveren tarafından hizmet akdine tabi olarak çalışan bir sigortalının, işvereni tarafından belirli bir işi yerine getirmek üzere sosyal güvenlik sözleşmesi olan bir ülkeye belirli bir süreliğine gönderilmesi geçici görevlendirme olarak adlandırılmaktadır.

Aynı şekilde sözleşmeli ülke sigortalılarının ilgili ülke sözleşmesinde belirlenen süre ve koşullar çerçevesinde ülkemize gönderilmesi de geçici görevle gönderilme kapsamındadır.

• Serbest çalışanlar (5510 sayılı Kanunun 4/1(b) kapsamındaki kişiler) da faaliyetlerini geçici olarak sözleşmeli ülkede devam ettirebilir mi?

Ülkemizin imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmelerinden bazılarında 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında kendi adına ve hesabına serbest çalışanların da faaliyetlerini geçici süreliğine sözleşme akdedilmiş ülke sınırları dahilinde yürütmesine imkan tanınmaktadır. Bu şekilde faaliyetini geçici olarak sözleşmeli ülkede devam ettiren sigortalılar, bulundukları ülkenin sosyal güvenlik sistemine dahil olmaksızın, ülkemiz mevzuatına tabi kalmaya devam ederler.

Serbest çalışanların geçici görev kapsamında yer alıp almadığını görmek için ilgili ülke linkine tıklayınız.

• Geçici görevle gönderilen kimse sosyal güvenlik bakımından hangi ülkenin mevzuatına tabi olur?

Geçici görevli olarak gönderilen sigortalı, önceden belirlenmiş görev süresi boyunca Türk mevzuatına tabi kalmaya devam eder.

Diğer bir ifadeyle bu kişilerin primleri Kurumumuza ödenmeye devam eder, geçici görevle bulundukları ülke kurumuna prim ödeme zorunlulukları bulunmaz. 

Geçici görevle Türkiye’ye gelen yabancı ülke sigortalısı da gönderen sözleşmeli ülkenin mevzuatına tabi kalmaya devam etmekte ve bu kişi için Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödenmemektedir.

• Geçici görevlendirme süresinin bir sınırı var mı?

Geçici görevlendirme süresi her bir ülke için farklı şekilde belirlenmiştir. Söz konusu sürenin aşılmasını gerektiren bir durumun öngörülmesi halinde, görevli gidilmiş olan ülkenin izni alınmak suretiyle, yine o ülkeyle imzalanan sözleşmede belirtilen süre kadar uzatılması mümkündür.

Görev uzatma talebinin, ilk geçici görev süresi bitmeden önce Kurum tarafından ilgili ülkenin yetkili kurumuna gönderilmiş olması şarttır.

• Bir sigortalının geçici görevli olarak gönderilmesi için işveren tarafından yapılması gerekenler nelerdir?

Bir işçinin geçici görevle gönderilmesi için işveren tarafından gerekli belgelerle birlikte ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğü (SGİM) veya sosyal güvenlik merkezine (SGM) başvurularak gidilecek ülkeye özgü form/belgenin düzenletilmesi, düzenletilen bu formun/belgenin bir örneğinin görev süresi başlamadan önce gidilecek ülkenin sigorta kurumuna ibraz edilmesi veya Kurumca gönderilmesinin sağlanması gerekmektedir.

• Geçici görev belgelerinin düzenletilmesi için işverenin nereye başvurması gerekmektedir?

Geçici görev formülerinin düzenletilebilmesi için işverenin ya da yetkilendirdiği kişinin, görevlendirilecek sigortalının çalıştığı işyeri dosyasının bağlı olduğu SGİM veya SGM’ye başvurması gerekmektedir.

Serbest çalışan kişinin ise kendi sigorta dosyasının bulunduğu SGİM veya SGM’ye başvurması gerekmektedir.

Geçici görev süresinin uzatılması için de ilk görev süresi dolmadan önce aynı SGİM veya SGM’ye başvurulması gerekmektedir.

• Geçici görev süresinin uzatılması nasıl yapılır?

Türkiye’den sözleşmeli bir ülkeye gönderilen kimsenin geçici görev süresinin uzatılmasını gerektiren bir durumun ortaya çıkması durumunda ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğü (SGİM) veya sosyal güvenlik merkezine (SGM) başvurulması gerekmektedir. Bu talep, talebi alan SGİM/SGM tarafından ilgili ülkeden onay alınmak üzere Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne (EHGM) iletilir. Görev uzatılmasına ilişkin onay alma işlemleri EHGM tarafından yürütülür.

Sözleşmeli bir ülkeden Türkiye’ye geçici görevle gönderilmiş olan kişilerin görev uzatma talepleri de EHGM tarafından değerlendirilerek sonuca bağlanır.

• İşverenin geçici görevle personel gönderebilmesi için Kuruma ibraz etmesi gereken belgeler nelerdir?

Geçici görevle personel gönderebilmek için işverenin ya da yetkilendirdiği kişinin Geçici Görev Talep Dilekçesini (Link) ve ekinde aşağıdaki belgeleri Kuruma ibraz etmesi gerekmektedir:

1. Görev yazısı
2. Yurt dışındaki işyeri ile Türkiye’deki işveren arasındaki ilişkiyi kanıtlayan belge
3. Gideceği ülkedeki işyeri bilgileri
4. Uzayan görev süresi için uzatmaya ilişkin gerekçe.

• Geçici görevli gönderilen sigortalının sözleşmeli ülkede geçirdiği iş kazası Kurum mevzuatı bakımından iş kazası olarak sayılır mı?

Geçici görevli olarak çalışılan ülkede geçirilen iş kazası, sanki Türk mevzuatı kapsamında geçirilmiş bir kazaymış gibi dikkate alınır. İş kazasına ilişkin bildirimin ilgili ülkedeki yetkili kuruma yapılması ve yardım talebinin bu kurum aracılığıyla iletilmesi gerekmektedir.

• Geçici görevle gönderilen kimseler, geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanabilirler mi?

Sözleşmeli ülkede geçici görevle çalışma esnasında hastalık/analık sebebiyle işe gidilememesi durumunda sigortalının geçici iş göremezlik hakkı mevcut olup ödeneğin Kurumca gönderilebilmesi için ilgili ülkedeki yetkili kurum aracılığıyla talepte bulunulması gerekmektedir.

• Geçici görevle gönderilen kişiler gittikleri ülkede sağlık yardımlarından yararlanabilirler mi?

Sözleşmeli bir ülkeye geçici görevle gönderilen sigortalı ve beraberindeki aile bireyleri, eğer o ülke ile imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmesinde sağlık yardımlarının karşılanacağına dair hüküm bulunuyorsa, sağlık yardımlarından sözleşmede belirlenen kurallar çerçevesinde yararlanabilirler.

İkili sosyal güvenlik sözleşmesinde sağlık yardımlarına ilişkin hüküm bulunmayan ülkelere geçici görevli olarak 6 aydan az süreyle gönderilenlerin acil hallerdeki sağlık hizmetleri, 6 aydan fazla süreyle gönderilenlerin ise tüm sağlık hizmetleri Kurumca karşılanır. Kurumca karşılanacak tutar, yurt içinde sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularına tedavinin yapıldığı tarihte ödenen en yüksek tutarı geçemez. Aşan kısmı, geçici görevli olarak gönderen işverenlerince karşılanır.

Sağlık yardımlarının sözleşme kapsamında sağlanıp sağlanmadığını görmek için lütfen ilgili ülke linkine tıklayınız.

• Uzaktan çalışma geçici görev kapsamında sayılır mı?

Bir faaliyetin geçici görev kapsamında değerlendirilebilmesi için bir sigortalının belirli bir işi yerine getirmek üzere işvereni tarafından sözleşmeli ülkedeki bir işyerine gönderilmesi ve geçici görevlendirmeye ilişkin olarak sözleşmeli ülkedeki işyeri ile Türkiye’deki işvereni arasındaki ilişkiyi kanıtlayıcı bir belge (iş sözleşmesi, ihale sözleşmesi gibi.) sunulması gerekmektedir.

Bu doğrultuda yukarıda belirtilen şartları taşımayan sözleşmeli bir ülkede gerçekleştirilen uzaktan çalışma geçici görev kapsamında değerlendirilmemektedir.